Gra o chłód

Połowa sierpnia już za nami, a mimo to meteorolodzy podkreślają, że zwiastunem kończącego się lata będą jak na razie jedynie coraz krótsze dni. Średnie temperatury sierpnia najprawdopodobniej okażą się wyższe od średniej wieloletniej, więc jeszcze przez jakiś czas czekają nas upały przeplatane burzami. Liczba dni z temperaturą powyżej 30°C również stale rośnie. We Wrocławiu, gdzie znajduje się siedziba naszej firmy, liczba dni upalnych w latach 1981‑1990 wyniosła 56, a w latach 2011‑2020 już 174. Niedawno, 21 lipca, wrocławskie słupki rtęci pokazały 37,4°C, co jest rekordową lipcową temperaturą dla stolicy Dolnego Śląska. To był czwartek, dla wielu mieszkańców miasta zwykły dzień pracy. Można więc chyba bez wątpienia stwierdzić, że praca w mniej lub bardziej dotkliwym upale już jest częścią życia każdego z nas. Warto wiedzieć, jak sobie radzić, gdy robi się naprawdę gorąco i czego możemy oczekiwać od pracodawcy w tym wymagającym czasie.

‍

‍

Praca w upale - im cieplej, tym więcej tracimy

Według badań Technicznego Uniwersytetu Helsińskiego i Lawrence Berkeley National Laboratory temperatura w biurze, która najbardziej sprzyja efektywnej pracy, nie powinna przekraczać 21-22°C. Niewielki, zaledwie około dwustopniowy wzrost temperatury obniża efektywność pracownika o 2%. Jeśli w biurze będzie zatem 30°C, to podwładny wykona swoje zadania średnio 10% wolniej, niż gdyby temperatura była optymalna. Nie są to jednak jedyne badania prowadzone na ten temat. Amerykańska firma Captivate Network przepytała 600 ankietowanych z 14 miast USA i Kanady i doszła do wniosku, że produktywność w upalne dni spada nie o 10, lecz o 20%. W czasie upałów amerykańscy pracownicy byli też o 45% bardziej rozkojarzeni, a wskaźnik absencji w pracy wzrósł o 19%. Skutki mniej efektywnej pracy jednostek w czasie upalnych dni odbijają się na kondycji gospodarek. Naukowcy z Uniwersytetu Stanforda wykazali bowiem zależność między temperaturą a PKB. Zauważyli oni, że od 1960 roku produktywność wszystkich gospodarek, zarówno tych biedniejszych, jak i bogatych, spada wraz ze wzrostem temperatury. Najlepsze wyniki gospodarki osiągają natomiast przy średniej rocznej temperaturze wynoszącej 13°C. Warto jednak zauważyć, że nie tylko wyczerpanie umysłowe pracowników przyczynia się do strat. Upał i towarzyszące mu susze to gorsze plony dla rolników czy zwiększone ryzyko występowania katastrof naturalnych, co również wpływa na globalne PKB.

‍

‍

Fale upałów a obowiązki pracodawców

Zmiany klimatu to wyzwanie dla urbanistów i architektów. Potrzebujemy więcej terenów zielonych, ale też nowoczesnych, klimatyzowanych biur i elastycznego podejścia zarówno do czasu pracy, jak i na przykład dress code’u. Niektóre firmy pozwalają swoim pracownikom przychodzić do biur w mniej formalnym stroju w czasie upałów, jednak niektóre wielkie korporacje i urzędy nadal zobowiązują podwładnych do noszenia długich spodni i pełnych butów, a w przypadku kobiet także rajstop, niezależnie od pogody. Warto zwrócić na to uwagę, zwłaszcza że zgoda na swobodny strój to kwestia dobrej woli pracodawcy. Regulacje z nią związane nie mieszczą się w zakresie Obowiązków pracodawcy podczas upałów, które określa art. 232 Kodeksu pracy. Nie wskazują one również maksymalnej temperatury powietrza, w jakiej może być wykonywana praca w pomieszczeniach. Przepisy mówią jednak wyraźnie, że pracodawca jest zobowiązany zapewnić odpowiednie posiłki i napoje podwładnym pracującym w szczególnie uciążliwych warunkach. Pracownicy pracujący w pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 28°C lub na świeżym powietrzu, gdzie panuje powyżej 25°C, muszą otrzymać napoje. Co ważne, pracodawcy nie wolno wypłacić ekwiwalentu w zamian za ich brak. Za odmowę dostarczenia wody pracodawcy grozi grzywna od 1.000 do 30.000 zł.

‍

‍

Poprawę komfortu pracowników biurowych zapewnia klimatyzacja i zasłonięcie okien roletami. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej już pod koniec czerwca wydało komunikat, w którym zaleca stosowanie działań mających przyczynić się zarówno do wydajności pracy, jak i zapewniania bezpieczeństwa pracownikom. W czasie fal upałów pracodawca ma prawo skrócić pracownikom czas pracy, ale nie może to oznaczać obniżenia im uposażenia. Coraz bardziej popularne są także przerwy regeneracyjne w przystosowanych do tego celu przestrzeniach. Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednią temperaturę do pracy w pomieszczeniach, a także zabezpieczyć je przed wilgocią czy zbyt dużym nasłonecznieniem.

‍

Praca w upale - jak sobie pomóc?

Choć w gorący dzień nasze myśli krążą wokół odpoczynku na plaży, to nie znaczy to, że jesteśmy wobec upału bezsilni. Oto kilka wskazówek, jak poprawić koncentrację i produktywność w czasie gorącego lata:

‍

• Jeśli możesz, pracuj zdalnie - jednym z wartych rozważenia pomysłów jest praca zdalna. Jeśli tylko jest to możliwe, warto przenieść się z pracą do domu i wykonać ją na przykład w godzinach wieczornych, kiedy temperatura spadnie. Dodatkowym walorem pracy z domu jest to, że możemy pozwolić sonie na dowolny, swobodny strój.
• Postaw na lekką dietę i pij dużo wody - choć wydaje się, że jednym z najważniejszych filarów każdego udanego projektu jest kawa, to w upalne dni warto zamienić ją na wodę (też można ją trzymać w kubku termicznym). Nawadnianie organizmu jest w czasie upałów szczególnie ważne i może zredukować pojawiające się w tym czasie bóle głowy. Oprócz wody ważna jest też dieta. Lepiej nie zmuszać w tym czasie żołądka do trawienia ciężkich potraw. W gorące dni warto postawić na warzywa i owoce oraz produkty bogate w białko.
• Pracuj w sprintach - sprinty, czyli krótkie sesje skupienia to trwające około 60‑90 minut bloki czasowe, podczas których bez rozproszeń wykonujemy najważniejsze zadania. Po ich zakończeniu zrób sobie przerwę. Jeśli pracujesz z domu, możesz wykorzystać ją nawet na orzeźwiający prysznic. Regeneracja po wysiłku w czasie upałów jest bardzo ważna dla zdrowia.

‍

Gdy wyczekujemy urlopu, to z przyjemnością myślimy o długich wieczorach na świeżym powietrzu i kąpielach w nagrzanej słońcem wodzie. Nie chcemy myśleć o wysokiej temperaturze jako potencjalnym zagrożeniu, które często ignorujemy również w pracy. Czasem trudno pogodzić się z tym, że niższa wydajność podczas upałów to fakt i próbujemy pracować ponad siły, byle wyrobić normę. Ocieplenie klimatu będzie od nas jednak wymagało zmiany trybu życia w okresie letnim i szczególnej dbałości o kondycję i zdrowie, zwłaszcza w starszym wieku. Kto wie, może zapożyczenie tradycji sjesty od naszych południowych sąsiadów stanie się niedługo realną perspektywą.

‍

Źródła:

https://wiadomosci.radiozet.pl/Pogoda/Pogoda-na-sierpien-2022.-Padna-rekordy-temperatury-Synoptyk-IMGW-ostrzega

https://www.twojapogoda.pl/wiadomosc/2022-07-25/dawniej-w-polsce-nie-bylo-az-tak-goraco-o-upale-mowiono-gdy-temperatura-siegala-25-stopni/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rekordy_klimatyczne_w_Polsce

https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/zmiana-klimatu-w-polsce-na-mapkach-468/

https://www.integrity-data.com/blog/productivity-drops/

https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/upaly-oznaczaja-nizsza-produktywnosc-oraz-gorsze-wyniki-gospodarki/9pyk7dn

https://www.pip.gov.pl/pl/rzecznik-prasowy/komunikaty-biezace/64419,obowiazki-pracodawcy-podczas-upalow.html?print=1

https://www.gov.pl/web/rodzina/praca-w-upaly-jakie-obowiazki-ma-pracodawca

https://hrstandard.pl/2015/08/17/upal-kosztowny-dla-pracodawcow/

https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/jakie-obowiazki-ma-pracodawca-w-czasie-upalow-praca-w-gorace-dni/gxtv105

https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-06-29/upaly-w-polsce-jakie-obowiazki-ma-pracodawca/

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-obowiazki-pracodawcy-podczas-upalow

https://lifegeek.pl/koncentracja-podczas-upalu/

https://forsal.pl/gospodarka/pkb/artykuly/8214103,upaly-wplywaja-negatywnie-na-produktywnosc-swiatowych-gospodarek.html

GIF: https://tenor.com/es/ver/james-mc-avoy-hot-so-hot-no-airconditioning-gif-5769182

‍