Urlop wypoczynkowy, czyli przywilej i benefit

Urlop – do czego mamy prawo, a co możemy dostać

Długość urlopu polskich pracowników uzależniona jest od stażu pracy. Osoby, które przepracowały mniej niż 10 lat, mają zagwarantowane 20 dni płatnego urlopu, a te, których staż wynosi więcej niż 10 lat, dostają do wykorzystania 26 wolnych dni. Warto zauważyć, że płatny urlop wypoczynkowy przysługuje osobom zatrudnionym na umowę o pracę i choć wolne można wybierać w częściach, to według art. 162 Kodeksu pracy jedna z tych części powinna trwać przynajmniej 14 kolejnych dni roboczych. Co ciekawe, niemożliwe jest, by w danym roku skorzystać awansem z dni roboczych z kolejnego roku, ponieważ nie można rozporządzać urlopem, do którego nie nabyło się jeszcze praw. Standardem są też urlopy okolicznościowe. Do dyspozycji mamy 2 dni w przypadku ślubu, narodzin dziecka czy śmierci bliskiej osoby lub 1 dzień w przypadku ślubu dziecka pracownika lub śmierci członka dalszej rodziny. Czy to jednak oznacza, że pracodawca nie może zaoferować więcej wolnego? Otóż może, a że coraz więcej firm przekonuje się, że dodatkowe dni wolne są atrakcyjnym wabikiem, to coraz chętniej oferują je jako benefit.

‍

‍

Dodatkowe dni wolne płatne nie są tak naprawdę urlopem wypoczynkowym. W sensie prawnym są tzw. nieobecnością usprawiedliwioną płatną. Mogą one przysługiwać z różnych tytułów i służyć nie tylko budowaniu dobrej reputacji marki. Coraz lepiej rozumiemy, że czas jest najcenniejszym, co możemy otrzymać lub dać, więc taki przywilej może pozytywnie wpływać na dobrostan pracowników, przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu i poprawiać efektywność pracy.

Co konkretnie proponują pracodawcy? Na przykład urlop „bobasowy”, jak firma ubezpieczeniowa Aviva. Świadczenie obejmuje 6 tygodni dodatkowego urlopu dla świeżo upieczonych ojców. Innym rozwiązaniem od Avivy jest możliwość skorzystania ze skróconych o dwie godziny, a przy tym pełnopłatnych, dni pracy przez okres 3 miesięcy – z opcji tej mogą skorzystać zarówno młode mamy, jak i ojcowie, którzy powracają do pracy po urlopie rodzicielskim. Firma Procter & Gamble również wprowadziła dodatkowe urlopy dla ojców. Inicjatywa #ShareTheCare to 8 tygodni płatnego urlopu do wykorzystania w ciągu dwóch lat od urodzenia lub adopcji dziecka. Kolejnym ciekawym rozwiązaniem jest zaoferowanie pracownikom urlopu nielimitowanego. Netflix wprowadził taką politykę już w 2003 roku, kiedy był jeszcze wypożyczalnią wysyłkową płyt DVD. Śmiała decyzja o urlopie bez limitu zapadła dzięki sugestii jednego z pracowników, który zauważył, że wszyscy w firmie czasem pracują zdalnie w weekendy, odpowiadają na maile po godzinach, czasem biorą wolne popołudnie, by załatwić prywatne sprawy i nie rozliczają tego. Dlaczego więc skrupulatnie liczą dni urlopu? Patrząc na to, gdzie Netflix jest dzisiaj, można dojść do wniosku, że swoboda urlopowa się sprawdza. Dziś kolejne firmy oferują urlopy nielimitowane. Przykładem z rodzimego rynku może być wrocławski LiveChat, który od stycznia nie śledzi już, ile godzin wolnego biorą pracownicy firmy. Jak zapewnia Chief People Officer w LiveChat Agnieszka Susidko, nielimitowane urlopy to właściwe posunięcie. Dzięki nim organizacja będzie silniejsza, zdrowsza i bardziej konkurencyjna na rynku.

Zauważmy, że nowy benefit to nie tylko urlopy kilkutygodniowe, ale również jednodniowe, które można na stałe wpisać do pracowniczego kalendarza. Należą do nich chociażby dzień wolny dla osoby obchodzącej urodziny. To rozwiązanie już od lat stosowane jest w branży IT, gdzie rodzi się chyba najwięcej pomysłów na przywileje ze względu na bardzo konkurencyjne środowisko. Pewną nowością, której wiele firm przygląda się z uwagą, jest urlop menstruacyjny. Jednym z pierwszych krajów, który wprowadził ten benefit w życie, jest Hiszpania. Od 17 marca mogą korzystać z niego wszystkie panie, które cierpią na silne bóle miesiączkowe, choć warto zaznaczyć, że w istocie jest po prostu zwolnienie lekarskie. Jego koszty pokrywa państwo, a fakt, że jest ono umocowane prawnie, sprawia, że kwestia menstruacji i związanych z nią niedyspozycji przestaje być tematem tabu. Jeśli chodzi o Polskę, to zanim zapadną jakiekolwiek decyzje legislacyjne, takie rozwiązanie już wprowadziła firma odzieżowa PLNY LALA czy agencja kreatywna More Bananas.

Kiedy jeszcze można otrzymać trochę wolnego? Wiele firm jest gotowych dać dzień wolny pracownikowi, który chciałby załatwić tzw. sprawunki, na przykład w urzędzie. Popularne staje się wolne dla osób chcących zrobić sobie badania profilaktyczne lub podjąć działania związane z wolontariatem. Coraz więcej empatycznych pracodawców gotowych jest też udzielić urlopu na czas aklimatyzacji nowego zwierzęcia w domu pracownika, co jest szczególnie ważne w przypadku adopcji pupila ze schroniska.

Jak widać, okazji do dodatkowego wolnego poza urlopem wypoczynkowym czy rodzicielskim jest wiele. Należy jednak zwrócić uwagę, że większość tych pomysłów dotyczy firm prywatnych. W sferze budżetowej, gdzie obraca się finansami publicznymi, pracodawcy zachowują ostrożność, choć i tu można liczyć na wyrozumiałość, jeśli konieczność wzięcia wolnego jest uzasadniona.

‍

Polska kontra świat. Czy za miedzą odpoczywają dłużej?

Okazuje się, że najdłużej odpoczywać mogą Francuzi. I to nie tylko dlatego, że francuskie prawo gwarantuje aż 30 dni urlopu, ale również dlatego, że tydzień pracy we Francji to 35, a nie 40 godzin, jak w Polsce. Choć zmiany w kodeksie pracy otworzyły furtkę, by pracodawca mógł wymagać od pracownika nawet 48 godzin pracy tygodniowo, to jednak politycy w ramach walki o poparcie społeczne starają się utrzymywać obecne warunki, a niektórzy nawet walczą o skrócenie czasu pracy do 32 godzin tygodniowo.

‍

‍

Na drugim biegunie w kwestii dni wolnych od pracy znajdują się… Stany Zjednoczone. Według raportu Center for Economic and Policy Research USA to jedyny spośród rozwiniętych krajów świata, który nie gwarantuje prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego. W Ameryce panuje więc, nomen omen, wolna amerykanka. Niektórzy pracodawcy są gotowi zaoferować kilka dni płatnego urlopu rocznie, choć ze wspomnianego raportu wynika, że 1 na 4 pracowników sektora prywatnego nie otrzymuje płatnego urlopu w ogóle. Tylko odrobinę lepsze warunki otrzymują mieszkańcy słonecznego Meksyku. Tam pracownikowi przyznaje się 6 dni urlopu rocznie z możliwością przedłużenia o 2 za każde kolejne 5 lat pracy.

A jak sytuacja wygląda po drugiej stronie globu? Okazuje się, że najbardziej zapracowane narody świata mogą odpoczywać mniej więcej tyle, co Polacy. Wystarczy przepracować 6,5 roku w Kraju Kwitnącej Wiśni, by otrzymać 20 dni płatnego wolnego, choć z badań wynika, że japońscy pracownicy nie wykorzystują nawet połowy tej puli. Co ciekawe, w Japonii nie ma odpowiednika naszego zwolnienia lekarskiego. Jeśli pracownik zachoruje, musi skorzystać z urlopu wypoczynkowego, choć niektóre koncerny oferują już urlopy chorobowe jako benefity. Dodatkowo Japończycy przez 5 dni mogą świętować z okazji zawarcia ślubu, podobnie zresztą jak Grecy. Grecy lubią świętować, więc poza urlopem gwarantującym maksymalnie 25 dni wypoczynku, mają jeszcze urlopy okolicznościowe. Poza 5 dniami wolnymi z okazji zawarcia małżeństwa dostają jeszcze 2 dni wolnego dla świeżo upieczonych ojców i 4 dni na śledzenie postępów dzieci w nauce. Do tego dochodzi 6 dni świątecznych wolnych od pracy.

‍

‍

Polska wypada na tle świata pod względem urlopów naprawdę przyzwoicie. W tej chwili rząd pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, zgodnie z którą mielibyśmy mieć prawo jeszcze do 5 dni bezpłatnego urlopu na opiekę nad krewnym lub osobą współzamieszkującą gospodarstwo domowe i 2 dni wolnego w razie nieprzewidzianych wypadków, które miałoby przysługiwać 50% uposażenia. Wszelkie tego typu decyzje muszą być jednak dobrze przeanalizowane, by nie powodowały nadzwyczajnych zmian w harmonogramach pracy. Widać jednak, że w Polsce, podobnie jak w wielu krajach zachodnich, podejmujemy wysiłki, by zdrowo łączyć życie zawodowe z rodzinnym. Nie ignorujemy też faktu, że ważną składową efektywnej pracy jest regeneracja i wypoczynek, których serdecznie Wam życzymy.

‍

Źródła:

https://www.pulshr.pl/prawo-pracy/mozna-miec-duzo-wiecej-urlopu-niz-26-dni-tak-sie-to-robi-w-polskich-firmach,90563.html?utm_source=gravitec&utm_medium=push&utm_campaign=

https://www.pulshr.pl/pr-wewnetrzny/aviva-ocenia-swoj-program-wyjatkowy-urlop-okazal-sie-strzalem-w-dziesiatke,82413.html

https://www.pulshr.pl/employer-branding/procter-gamble-promuje-urlopy-rodzicielskie-wsrod-ojcow,64982.html

https://www.hays.pl/blog/insights/czas-wolny-jako-benef-1

https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracownikow/1282/urlop-dluzszy-niz-26-dni-czasem-to-mozliwe

https://legalis.pl/kto-moze-liczyc-na-dodatkowy-urlop-wypoczynkowy-w-2022-r/

https://spidersweb.pl/bizblog/dwa-nowe-urlopy/

https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/w-ktorych-krajach-jest-najdluzszy-urlop-wypoczynkowy/07cd3lv

https://www.karierawfinansach.pl/artykul/wiadomosci/co-kraj-to-obyczaj-urlopy-ktore-przysluguja-pracownikom-za-granica

https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/urlop-menstruacyjny-krok-w-kierunku-rownosci-czy-kontroli-pracownikow/fmbd7mh

https://www.globalization-partners.com/pl/globalpedia/mexico-employer-of-record/#gref

https://www.linkedin.com/posts/aksiazczyk_people-team-daysoff-activity-6877632345118138368-vPtr?utm_source=linkedin_share&utm_medium=member_desktop_web

https://nofluffjobs.com/blog/nielimitowany-urlop-hit-czy-kit-zalety-i-wady-nowego-trendu-na-rynku-pracy/

Zdjęcia: https://pixabay.com/photos/japan-travel-nature-asia-plant-4141578/

https://pixabay.com/photos/eiffel-tower-paris-the-city-france-2000717/

Gif: https://tenor.com/view/mr-bean-mr-beans-holiday-rowan-atkinson-sea-beach-gif-14784152

‍